Tuy nhiên, có một số loại rau củ, nếu không được nấu chín sẽ dễ bị ngộ độc. Dưới đây là những loại rau củ tuyệt đối không được ăn sống.
Sắn
Sắn còn gọi là khoai mì, cung cấp nhiều tinh bột, song các chuyên gia cảnh báo nó sẽ gây hại đến sức khỏe nếu không biết cách chế biến. Sắn sống chứa glucosides cyanogenic kích thích sản xuất chất hydrogen cyanide rất độc. Nếu một người ăn 150-300g sắn sống có thể bị ngộ độc dẫn đến tiêu chảy, đau bụng và nôn mửa và thậm chí tử vong.
Trước khi chế biến nên lột hết vỏ sắn rồi ngâm vào nước muối loãng (nước vo gạo càng tốt). Khi luộc mở nắp nhiều lần để chất độc bay hơi bớt, nếu thấy có vị đắng nên bỏ đi. Tốt nhất là ăn sắn luộc với các loại đường, mật để trung hòa axit trong sắn.
Khoai tây
Khoai tây là loại thực phẩm phổ biến với người Việt, nhưng trong củ khoai tây mọc mầm màu xanh có chứa thành phần độc hại là solaninemang vị đắng. Chất này khi ăn vào cơ thể sẽ gây ngộ độc nhanh chóng với các biểu hiện như cứng lưỡi, thanh quản tê liệt, buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy, nóng rát dạ dày và các triệu chứng khác. Nếu bạn gọt bỏ mầm mọc trên củ khoai, chất độc vẫn còn lưu lại trong phần còn lại, có thể sẽ gây ngộ độc ở một mức nhẹ hơn, giống như cảm giác trúng gió.
Khoai tây mọc mầm rất dễ gây ngộ độc
Để ngăn ngừa ngộ độc khoai tây, có thể bảo quản khoai tây ở nơi khô ráo và thoáng mát để tránh nảy mầm. Khi ăn, nếu bạn thấy rằng phần nảy mầm hoặc thịt có màu đen và xanh, tốt nhất không nên ăn. Chỉ nên dùng khoai tây nấu chín hoàn toàn và không bao giờ ăn sống.
Cà tím
Cà tím có chứa solanine - một chất có thể gây độc. Lượng solanine trong cà tím già chưa chín tương đối cao, rất dễ ngộ độc. Solanine cơ bản không tan trong nước, do đó dùng các phương pháp như nấu canh, luộc... đều không thể loại bỏ được solanine. Khi nấu cà tím nên thêm một chút dấm ăn để hỗ trợ giúp phá vỡ và phân giải solanine.
Rau mầm
Các loại rau mầm có thể chứa vi khuẩn có hại như E. coli, Salmonella và Listeria. Rau mầm được trồng trong điều kiện ẩm ướt, ấm áp, nơi những vi khuẩn này phát triển mạnh. Vì vậy, nếu ăn rau mầm sống sẽ rất dễ bị ngộ độc. Nếu bạn ăn rau mầm, hãy chọn những loại rau có nguồn gốc đảm bảo, rửa sạch sẽ và đặc biệt phải nấu chín.
Rau mầm được trồng trong điều kiện ẩm ướt nên ăn sống rất dễ bị ngộ độc
Măng
Trong măng có chứa chất khi kết hợp với vị chua trong dạ dày sẽ tạo ra một loại axit có khả năng gây ngộ độc nếu ăn quá nhiều. Tuy nhiên độc chất trong măng sẽ bay hơi dễ dàng khi được nấu sôi. Để loại bỏ những độc tố có trong măng, sau khi xắt lát mỏng nên đem luộc qua với nước sôi trong khoảng 10 phút. Trong quá trình luộc không nên đậy nắp nồi để các độc chất trong măng theo hơi nước sôi bay ra ngoài. Sau đó, vớt măng ra và rửa lại dưới vòi nước lạnh, sau đó chế biến bình thường.
Sữa đậu nành
Do trong đậu nành sống cũng có thành phần độc tố, vì vậy nếu sữa đậu nành không được nấu chín, khi sử dụng cũng có thể dẫn đến ngộ độc. Đặc biệt là khi sữa đậu nành được nấu đến khoảng 80°C, chất saponin trong đậu nành gặp nóng sẽ bị giãn nở và bọt nổi lên tạo thành hiện tượng “sôi giả”. Trên thực tế, nếu bạn vừa thấy hiện tượng sôi giả đã ngừng đun các thành phần độc hại như saponin có trong sữa đậu nành sẽ không bị phá hủy hoàn toàn. Điều đó sẽ gây ngộ độc khi sử dụng, thường gặp là đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy... Để ngăn ngừa ngộ độc sữa đậu nành sống, khi nấu sữa đậu nành, cần đun nóng đến 100°C, trong khoảng 10 phút trên lửa nhỏ, lúc này có thể an toàn sử dụng sữa đậu nành.
BS. LÊ HÀ